بورسهای اوراق بهادار اسپانیا

در بورسهای اوراق بهادار اسپانیایی دوره پیش گشایش برای سفارشگیری از ساعت 8:30 صبح آغاز و
نیم ساعت به طول میکشد و رأس ساعت 9:00 حراج آغازین صورت گرفته و معاملات سهام آغاز میشود.
دورهی پیش گشایش دارای یک بازهی زمانی حداکثر 30 ثانیهای اضافی است که میتواند با هدف جلوگیری
از دستکاری قیمت به صورت تصادفی به آن اضافه شود. ساعت پایان معاملات دوره بازار عادی 17:30 2
دقیقه است و پس از آن و بدون وقفه، دوره پیش پایانی 5 3 دقیقهای آغاز شده و در ساعت 17:35 به انتها
میرسد. این دوره نیز بازهی زمانی 30 ثانیهای تصادفی دارد.

این بورس علاوه بر دو حراج آغازین و پایانی دارای حراج نوسان 1 است که در طول بازار عادی برگزار
میشود. در این بورس به محض اینکه قیمت سفارش یا معامله به یکی از دامنههای نوسان بالا یا پایین
برسد، حراج نوسان آغاز میشود. مدت زمان حراج نوسان پنج دقیقه است و دارای یک بازه زمانی 30 ثانیهای
تصادفی است. در صورتی که زمان اجرای حراج نوسان کمتر از 5 دقیقه با زمان شروع حراج پایانی فاصله
داشته باشد، این دو حراج بر روی یکدیگر واقع میشوند. در طول حراج نوسان، هر لحظه ممکن است بدون
هشدار قبلی حراج پایان یافته و فرآیند تطبیق سفارشها 2 آغاز شود.
دامنهی پویا در طول جلسهی اصلی معاملات و همچنین هنگام برگزاری حراج پایانی استفاده میشود.
دامنهی ایستا هنگام برگزاری حراج آغازین، در طول جلسهی عادی معاملات و هنگام برگزاری حراج پایانی
مورد استفاده قرار میگیرد. اگر در حراج پایانی قیمت تئوریک بر روی یکی از حدود دامنهی ایستا قرار بگیرد
یا اینکه این قیمت بر روی حدود یا خارج حدود دامنه پویا قرار بگیرد، مدت زمان حراج پایانی 2 دقیقه ثابت
و 30 ثانیه تصادفی افزایش مییابد. همین طور اگر قیمت تئوریک حاصل از حراج آغازین بر روی حدود
نوسان ایستا واقع شود، مدت زمان حراج 2 دقیقه ثابت و 30 ثانیه تصادفی افزایش مییابد. برخلاف دورهی
پیش گشایش و پیش گشایش پایانی که تحت شرایط خاصی مدت زمان آنها قابل افزایش است، حراج
نوسان این ویژگی را ندارد.
حراج نوسان زمانی برگزار میشود که قیمت سفارشها به دامنه مجاز قیمت ایستا 3 یا پویا 4 برسد. دامنه
مجاز قیمت ایستا و پویا برای هر سهم به صورت مجزا و بر اساس "آخرین نوسانات تاریخی قیمت آن

محاسبه میشود. به عبارت دیگر، این دامنه بر اساس عملکرد اخیر سهم به صورت مجزا محاسبه میشود.
این دامنهها در فواصل زمانی منظم محاسبه شده و در اختیار فعالان بازار قرار میگیرد.
دامنهی پویا: این دامنه حداکثر نوسان مجاز را در اطراف قیمت پویا نشان میدهد و بر حسب درصد Ø
اعلام میشود. قیمت پویا قیمت آخرین معامله انجام شده در بازار عادی یا حراج است. این دامنه باید در
طول بازار عادی و حراج پایانی رعایت شود.
،%2/5 ،%2 ،%1/5 ،% اعداد استانداردی برای تعیین این دامنه تعریف شدهاند. این اعداد عبارتاند از: 1
.% %4 و 8 ،%3/5 ،%3
دامنهی ایستا: این دامنه حداکثر نوسان مجاز نسبت به قیمت ایستا (قیمت آخرین حراج) را نشان Ø
میدهد و بر حسب درصد اعلام میشود. قیمت ایستا قیمت تئوریک 2 محاسبه شده در آخرین حراج
است و اگر چنین قیمتی وجود نداشته باشد، قیمت حراج قبلی یا قیمت پایانی روز گذشته بهعنوان
قیمت ایستا در نظر گرفته میشود. این دامنه از دامنهی پویا گستردهتر بوده و باید در طول کل جلسه
معاملات رعایت شود. قیمت ایستا در طول جلسه معاملاتی صرفاً زمانی تعدیل میشود که قیمت حراج
جدیدی در آن روز ثبت شود. اعداد استانداردی برای تعیین این دامنه تعریفشدهاند. این اعداد عبارتاند
.% 7% و 8 ،%6 ،%5 ،% از: 4
حراج نوسان دامنهی ایستا
حراج نوسان یا حراج تلاطم برای دامنهی ایستا، زمانی آغاز میشود که قیمت سهم به حد بالا یا پایین
دامنهی ایستای ورقهی بهادار برسد. برای درک بهتر با استفاده از دادههای واقعی بورس اسپانیا دامنهی
ایستای قیمت در شکل زیر رسم شده است. این شکل تغییرات قیمت سفارشهای ورقهی بهادار در طول
جلسهی معاملاتی را نشان میدهد. شکل زیر قیمت معاملات در بازار عادی (به صورت خط پیوسته آبی
رنگ) و قیمتی که منجر به حراج سهم شده (به صورت چند ضلعی سبز رنگ) را نمایش میدهد. دامنهی

ایستا برای این سهم 5± درصد است. مطابق شکل، حراج نوسان با رسیدن قیمتها به سطح 5+ درصد
قیمت ایستا برگزار شده و موجب افزایش دامنهی نوسان میشود. باید توجه کنیم که در مدت زمان برگزاری
حراج نوسان ( 5 دقیقه)، قیمت ایستا قیمتی است که منجر به بروز حراج شده است (قیمت محرک حراج 1
است). همان طور که در شکل مشاهده میشود در طول 5 دقیقه حراج نوسان، اکثر مظنهها با قیمت
پایینتری نسبت به قیمت مبنا برگزاری حراج وارد سیستم شدهاند که موجب میشود قیمت تطبیق سهم در
سطح پایینتری انجام شود. در نتیجه این دامنهی ایستای جدید (در بازار عادی پس از حراج نوسان)، از
دامنهی اول بالاتر ولی از دامنهی حراج نوسان پایینتر است.

حراج نوسان دامنهی پویا 2
حراج نوسان برای دامنهی پویا، زمانی برگزار میشود که قیمت سهم بر روی حد بالایی یا پایینی یا خارج
دامنهی پویا سهم واقع شود. برای درک بهتر با استفاده از دادههای واقعی بورس اسپانیا، دامنه پویای سهم

برای یک ساعت جلسه معاملات در شکل زیر رسم شده است. این شکل تغییرات قیمت معاملات در بازار
عادی و قیمتی که منجر به حراج شده است را نشان میدهد. دامنهی ایستای این سهم 6± درصد و دامنهی
3± درصد است. قیمتی که باعث آغاز حراج نوسان شده است، در واقع قیمتی خارج دامنهی پویا / پویای آن 5
است که بازار علاقهمند به انجام معامله بر روی آن است. در واقع معاملات تا محدودهای انجام میشود که
3- درصد قیمت پایه نشود. / منجر به عبور از دامنهی پویا یعنی نقطهی 5
در طول 5 دقیقه حراج نوسان، قیمت محرک حراج از دید فعالان بازار خیلی پایین تشخیص داده میشود
و توسط قیمت تئوریک سهم اصلاح میشود. این حراج منجر به حرکت رو به پایین دامنه ایستا میشود.

حراج نوسان در بورسهای دیگر نیز برگزار میشود؛ به عنوان نمونه میتوان به بورس کشورهایی همچون
، اتریش 1، برزیل 2، دانمارک 3، فنلاند 4، آلمان 5، یونان 6، ایرلند 7، ایتالیا 1، نروژ 2، افریقای جنوبی 3، کره جنوبی 4

سوئد 5، سوئیس 6 و انگلستان 7 اشاره کرد.
1. Weiner Borse AG
2. BM & F Bovespa
3. OMX Copenhagen
4. MX Helsinki
5. Deutsche Boerse AG
6. Athens Stock Exchange
7. Irish Stock Exchange

البته هر بورس بنا به شرایط اختصاصی خود دارای حد نوسان و
زمان حراج نوسان مختص خود است. به عنوان مثال، در دانمارک و فنلاند طول زمان جلسه حراج نوسان
برای عبور از دامنهی ایستا 60 ثانیه و برای عبور از دامنهی پویا 180 ثانیه است و حد نوسان برای دامنهی
ایستا 15 درصد قیمت ایستا و برای دامنهی پویا 3 درصد قیمت پویا تعریف شده است.
در بورسهای اسپانیایی در حراج آغازین اگر قیمت تئوریک سهم به دامنهی ایستا برخورد کند، زمان این
حراج 2 دقیقه افزایش مییابد و اگر در حراج پایانی قیمت تخصیص سهم به دامنهی پویا برخورد کند یا
دامنهی پویا خارج شود یا به دامنهی ایستا برخورد کند حراج پایانی 2 دقیقه افزایش مییابد. در پایان حراج
آغازین و پس از گذشت دو دقیقهی اضافی، معاملات عادی آغاز میشود.
شکل 4 به خوبی رابطهی بین قیمت سفارشهای وارد شده به سیستم معاملاتی و معاملات انجام شده با
حراجها را در یک جلسه معاملاتی نشان میدهد. علاوه بر این، تغییرات در دامنههای ایستا و پویای قیمت در
طی جلسه معاملاتی مشخص شده است. در این شکل، دایرهی مشکی بیانگر قیمت حراج آغازین بازار است.
قیمت حراج آغازین باید در محدودهی مجاز نوسان ایستا محاسبه شده بر مبنای قیمت حراج پایانی یا
آخرین معامله روز قبل باشد. دایرهی آبی رنگ نشان دهنده قیمت ایستای به دستآمده از آخرین حراج بازار
است. این حراج میتواند حراج آغازین و یا حراج نوسان در طول جلسهی معاملاتی باشد. این قیمت مبنای
تشکیل دامنهی ایستا است. این دامنه با خطوط آبی رنگ رسم شده است.
دامنهی بعدی دامنه پویاست که در طول جلسه معاملاتی و پس از آن که سفارشهای وارد شده تطبیق
مییابند، تعیین میشود. به عبارت دیگر، پس از انجام هر معامله دامنه پویا تغییر میکند. به عنوان مثال،
فرض کنید آخرین سفارش وارده به سیستم معاملات در دامنهی مجاز قرار داشته و اجرا شود. این معامله ب
صورت دایره بنفش رنگ در شکل زیر نشان داده شده است. هر معامله باعث ایجاد دامنهی پویای جدید
میشود که با رنگ بنفش رسم شده است. حال فرض کنید در دو سناریو سفارشهای جدید وارد سیستم
معاملات میشوند. در سناریوی اول و در محدودهی قیمتی مشخص شده با رنگ بنفش، سفارشهای مجاز
یعنی دایرههای سبز رنگ اجرا میشوند. در سناریوی دوم، سفارش خارج از محدوده مجاز یعنی دایره قرمز

رنگ اجرا نمیشود و این موضوع منجر به برگزاری حراج نوسان خواهد شد، زیرا در بازار سفارشی وجود دارد
که دارای سفارش مقابل است و به عبارت بهتر پتانسیل معامله شدن را دارا است ولی به دلیل محدودیت
دامنهی قیمت پویا امکان معامله ندارد. با اجرای حراج نوسان دامنهی ایستا و پویای جدیدی به دست میآید
(پس از برگزاری حراج نوسان نیز دامنهی ایستا و پویا تغییر میکند). البته ممکن است که در برخی مواقع
قیمت ایستا و پویا (مراجعه به صفحهی 24 ) یکسان باشند. در ضمن اگر در ادامهی فرآیند معاملات، افزایش
یا کاهش قیمت منجر به رسیدن قیمت سفارش به حد دامنهی ایستا شود، در این زمان حراج نوسان اجرا
شده و دامنهی ایستای جدید شکل میگیرد.