آثار منفی دامنهی نوسان قیمت در بورس

برخلاف استدلالهایی که برای اعمال دامنهی نوسان قیمت سهام بیان میشود، برخی از محققان با بهرهگیری از این سازوکار در بورسهای اوراق بهادار مخالف هستند و آثار منفی اجرای آن را بیش از آثارمثبت میدانند.
چن 2 در سال 1993 با انجام تحقیقی اثرات دامنهی نوسان قیمت را بر میزان نوسان بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تایوان مورد بررسی قرار داد. او دریافت که در اغلب موارد، دامنهی نوسان قیمت سهام باعث تشدید نوسان بازدهی سهام شده است. همچنین دامنه ی نوسان قیمت باعث تأخیر در نوسان قیمت شده و از بروز آن جلوگیری نکرده است.
تحقیقات دیگری نیز در این زمینه انجامشده که آثار مثبت دامنهی نوسان را مورد تردید قرار داده است. به
عنوان مثال رال 3 در سال 1989 تحقیقی تطبیقی در مورد استفاده از دامنهی نوسان در 23 بازار مالی انجام

داده است. او در تحقیق خود به این نتیجه رسید که دامنهی نوسان قیمت هیچگونه اثر قابلملاحظه و
متفاوتی بر کاهش نوسانات قیمتها در بحرانهای مالی ندارد. تحقیقات انجام شده به طور کلی آثار منفی
اعمال دامنهی نوسان را به صورت زیر برشمردهاند:
تسری نوسان: نتایج تحقیق فاما در زمینهی تسری نوسان نشان میدهد که اگر مداخلهای در فرآیند ·
رسیدن به قیمت واقعی (کشف قیمت) ایجاد شود، آنگاه میزان نوسان افزایش مییابد. این استدلال
توسط کایل و همکاران 1 نیز تأیید شده است. به عنوان مثال، کایل بیان میکند که دامنهی نوسان
قیمت در کاهش نوسان در بحران مالی ایالات متحده در سال 1989 بیتأثیر بوده است. بنابراین
اگرچه دامنهی نوسان قیمت در یک روز نوسان را محدود میکند، در طول زمان باعث گسترش آن
میشود و در مقابل کاهش نوسان سبب تسری آن به روزهای آتی خواهد شد. همچنین او در
تحقیق خود استدلال کرد که چون دامنهی نوسان قیمت در یک روز از نوسان سهام برای رسیدن به
قیمت واقعی جلوگیری میکند، بنابراین باعث ایجاد یک روند صعودی یا نزولی برای نزدیک شدن
به قیمت واقعی میشود و این امر میتواند در بلندمدت به افزایش نوسان قیمت سهام منجر شود.
تأخیر در رسیدن به قیمت واقعی: یکی دیگر از مشکلات ناشی از اعمال دامنهی نوسان قیمت تأخیر ·
در رسیدن به قیمت واقعی است. ازآنجا که این سازوکار سقف و کف قیمت روزانه را مشخص
میکند، میتواند باعث جلوگیری از انجام برخی معاملات در یک روز شود و به این ترتیب تأخیر در
عرضه یا تقاضا تا زمانی که قیمتهای سقف یا کف در روزهای آتی تجدیدنظر شوند، ادامه مییابد.
در نتیجه قیمت سهام با وقفه به قیمت واقعی خود خواهد رسید.
کاوسانس و همکاران 2 اثرات دامنهی نوسان قیمت در بورس اوراق بهادار آتن را بررسی کردند و به
این نتیجه رسیدند که دامنهی نوسان قیمت باعث طولانی شدن فرآیند رسیدن قیمت به سطح
تعادلی آن میشود و معمولاً چند روز زمان لازم است تا قیمت سهام به سطح تعادلی خود برسد.
تأخیر در رسیدن به قیمت تعادلی عامل اصلی عدم تعادل در عرضه و تقاضای سهام است. در نتیجه

برای یک سهم خاص صف خرید یا صف فروش تشکیل میشود و انگیزههای سفتهبازی و کسب سود
بدون تحمل ریسک افزایش مییابد که این موضوع یکی از معایب سازوکار حد نوسان قیمت به
حساب میآید.
واکنش بیش از اندازه: واکنش بیش از اندازه بر این نکته تأکید دارد که علت اصلی رسیدن سهام به ·
محدودهی نوسان قیمت در یک روز، واکنش بسیار خوشبینانه یا بدبینانه فعالان بازار دربارهی اخبار
منتشر شده است و با گذشت زمان و تحلیل بیشتر اطلاعات منتشر شده، انتظار میرود این
واکنشهای نادرست تصحیح شود. بنابراین در صورتی که سهام یک شرکت بهواسطهی واکنش بیش
از اندازه دربارهی یک خبر مثبت به سقف دامنهی نوسان خود رسیده باشد، در روزهای آینده با
تجزیه و تحلیل اطلاعات، قیمت آن سهام کاهش خواهد یافت. به این ترتیب زمانی واکنش بیش از
اندازه رخ داده است که سهام پس از رسیدن به حدود دامنهی نوسان خود شاهد روند معکوس در
بازدهی باشند.
مداخله در معاملات: دو محقق به نامهای لاتربچ و بن زیون 1 در سال 1993 به تأثیر دامنهی نوسان ·
قیمت در نقدشوندگی سهام اشاره کردند و تأثیر این سازوکار را بر کاهش نقدشوندگی سهام به
عنوان یک هزینهی آشکار استفاده از این ابزار معرفی کردند. این مطلب توسط فاما و تسلر نیز در
سال 1989 به این شکل بیان شده بود که اگر دامنهی نوسان قیمت از انجام معاملات جلوگیری
نماید، تأثیر مستقیمی بر نقدشوندگی سهام خواهد داشت و ممکن است تشدید فعالیتهای
معاملاتی در روزهای آتی را در پی داشته باشد.
لیمن معتقد است که عدم تعادل در سفارشهای خرید و فروش سهام و در نتیجه، عدم انجام
معاملات مکرر و زیاد موجب میشود تا سهام به دامنهی نوسان قیمت برسند. بنابراین در روزهای
پس از رسیدن به حدود دامنهی نوسان قیمت، سرمایهگذاران عجول اقدام به خرید و فروش سهام
در قیمتهای غیر تعادلی میکنند و سرمایهگذاران بردبار منتظر میمانند تا قیمتها به سطح

تعادلی برسند. به این ترتیب عدم تعادل در عرضه و تقاضا میتواند اصلاح شود. در هر دو مورد حجم
معاملات بعد از رسیدن به حد نوسان قیمت، افزایش مییابد.